Arkadaşlar Tahsin Sınav göndermiş olduğum mesajın cevabını sizlerle paylaşmak istedim.
Özürlü Emekliliğinde 18 Yaş Aranacak mı?
Kiraman: Tahsin bey, benim doğum tarihim, 15.08.1982. Sigorta başlangıcım, 01.11.1997. İlk sigorta başlangıcımda yaşım 15 idi. Şu anda 3170 gün primim var. 3. derece özürlü raporuyla vergi indiriminden faydalanıyorum. Benim öğrenmek istediğim konu, sigorta başlangıç yaşım, 15 mi yoksa 18 mi olarak hesaplanır? Ve ben ne zaman ve ne kadar prim ödeyerek emekli olabilirim?
C: Bilindiği üzere, 01. 04. 1981 tarihinden önceki tüm sigorta kollarına tabi hizmete başlamalarda yaş sınırlaması yok, bu tarihten sonraki hizmete başlamalarda 18 yaş sınırlaması var. Sigortalı personelin kademeli sisteme göre emekliliğe tabi hizmet süresi tespit edilirken, sigortalılık başlangıcının belirlenmesi çok önemli. Sigortalılığın başlangıcı, sigortalının ilk işe giriş tarihi mi, yoksa 18 yaşın doldurulduğu tarih midir? 18 yaşından önce tüm sigorta kollarına tabi çalışmalarda, kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıl olan sigortalılık süresi, belirtilen hangi tarihten itibaren geçerli olacaktır? Okuyucum gibi pek çok sigortalı, şimdilerde bu sorunun cevabını arıyor.
Bildiği üzere, 01.04.1981 tarihinde yürürlüğe giren bir Kanunla SSK sigortalılığında sigortalılık başlangıcı için 18 yaş şartı getirilmişti. Mevzuatımız yönünden bu ilk düzenlemedir. Çünkü 1 Nisan 1981 tarihi öncesinde emeklilikte yaş şartı yoktu ve husus kötüye kullanılabiliyor ve çok genç yaşta emeklilikler gerçekleşebiliyordu. Bundan da Kurum, zarar görüyordu. Ve bilhassa 4447 sayılı Kanun yürürlüğe girmeden önce, yani 08.09.1999 tarihi öncesinde Sosyal Sigortalar Kanunu uygulamasında 1 Nisan 1981 tarihi, 18 yaş ile ilgili olarak çok önemliydi. Çünkü, 4447 sayılı Kanun öncesinde kadınlar en az 20 yıl sigortalılık süresi ve 5000 gün prim ödemesiyle, erkekler ise, en az 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000 gün prim ödemesiyle yaş haddine bakılmaksızın emekli olabiliyorlardı. Ancak, erkeklerde 25, kadınlarda 20 yılın başlangıcı, 18 yaşını ikmal ettikleri tarih esas alınarak sigortalılık süresinin hesaplanması gerekiyordu.
Şöyle ki, 15 yaşında çalışmaya başlayan bir kadın sigortalının sigortalılık süresi, 18 yaşını tamamladığı tarih esas alınarak başlatılıp, 38 yaşını tamamladığında 5000 gün prim ödemesi varsa emekli olabiliyordu. Bu sigortalı kadın, aslında 15 yaşında çalışmaya başladığı için 20 yılını 35 yaşında tamamladığı halde, sigortalılığının başlangıcı, 18 yaş sayıldığı için, emekli olabilmesi için 38 yaşını beklemesi gerekliydi. Ancak bu süreç içerisinde, 18 yaşından önceki çalışmalara ait prim gün sayıları, emeklilik hesabında, yani 5000 prim ödeme gününün hesabında dikkate alınmaktaydı.
Yaş şartı yönünden en önemli milat, 4447 sayılı Yasadır. 8 Eylül 1999 tarihinde yürürlüğe giren 4447 sayılı Kanun, Sosyal Güvenlik Sistemimiz için yeni bir başlangıç olmuştur. İşte bu başlangıç noktalarından birisi de, bu tarihten sonra 18 yaş öncesi ile ilgili uygulamanın önemini yitirmesidir. Sosyal Sigortalar Kurumunun o tarihte çıkardığı 16-194 sayılı genelgede bu konu dile getirilmiştir. Bu Kurum Genelgesinde de vurgulandığı üzere, 4447 sayılı Kanunla emeklilik sistemine kademeli olarak yaş haddi uygulaması getirilmiştir. İşte bu nedenle, 18 yaş şartının kademeli emeklilikteki yaş düzenlemesi karşısında önemi kalmamıştır. 4447 sayılı Kanuna ve sonrasında çıkan Kanuna göre, kadınlar en erken 40, erkekler de 45 yaşını tamamlayarak emekli olabilmektedirler.
Özürlü emekliliğinde ise cinsiyet ayırımı ve yaş şartı bulunmamaktadır. 506 sayılı Kanuna eklenen geçici 87. maddede, özürlü vergi indiriminden yararlanan sigortalının özür derecesi ve özürlünün 06.08.2003 tarihi itibariyle oluşmuş bulunan sigortalılık süresi esas alınarak özürlü emekliliğinin şartları belirlenmektedir. Bu maddede ve özürlü emekliliği temel düzenlemesinin yer aldığı 60. maddede 18 yaş şartının uygulanması anlamında bir düzenleme yoktur. Ve özürlü emekliliğinde de 18 yaş şartı aranamaz.
Örneğimizdeki sigortalı okurum, 01.11.1997 tarihinde çalışmaya başlamış, yani işe girmiştir. Buna göre 06.08.2003 tarihi itibariyle oluşmuş bulunan sigortalılık süresi, 5 yıl 9 ay 5 gündür. Vergi indiriminden yararlanan 3. derece (% 40-% 60 arası) özürlü olan bu sigortalı, 18 yıllık sigortalılık süresini ve 4080 prim ödeme gününü tamamlaması şartıyla özürlü emekliliğine hak kazanacaktır. Hesaplamama göre, özürlü sigortalı olan okuyucum, 18 yıllık sigortalılık süresini 01.11.2015 tarihinde tamamlayacaktır. Bu tarihe kadar tamamlaması gereken prim ödeme gün sayısı, 4080 gündür. Okuyucumun 3170 gün primi olduğuna göre, 01.11.2015 tarihine kadar eksik olan en az 910 prim ödeme gününü tamamlarsa, belirtilen iki şartı da yerine getirerek 01.11.2015 tarihi sonrasında özürlü emekliliğini SGK`den isteyebilecektir.
TAHSİN SINAV
Özürlü Emekliliğinde 18 Yaş Aranacak mı?
Kiraman: Tahsin bey, benim doğum tarihim, 15.08.1982. Sigorta başlangıcım, 01.11.1997. İlk sigorta başlangıcımda yaşım 15 idi. Şu anda 3170 gün primim var. 3. derece özürlü raporuyla vergi indiriminden faydalanıyorum. Benim öğrenmek istediğim konu, sigorta başlangıç yaşım, 15 mi yoksa 18 mi olarak hesaplanır? Ve ben ne zaman ve ne kadar prim ödeyerek emekli olabilirim?
C: Bilindiği üzere, 01. 04. 1981 tarihinden önceki tüm sigorta kollarına tabi hizmete başlamalarda yaş sınırlaması yok, bu tarihten sonraki hizmete başlamalarda 18 yaş sınırlaması var. Sigortalı personelin kademeli sisteme göre emekliliğe tabi hizmet süresi tespit edilirken, sigortalılık başlangıcının belirlenmesi çok önemli. Sigortalılığın başlangıcı, sigortalının ilk işe giriş tarihi mi, yoksa 18 yaşın doldurulduğu tarih midir? 18 yaşından önce tüm sigorta kollarına tabi çalışmalarda, kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıl olan sigortalılık süresi, belirtilen hangi tarihten itibaren geçerli olacaktır? Okuyucum gibi pek çok sigortalı, şimdilerde bu sorunun cevabını arıyor.
Bildiği üzere, 01.04.1981 tarihinde yürürlüğe giren bir Kanunla SSK sigortalılığında sigortalılık başlangıcı için 18 yaş şartı getirilmişti. Mevzuatımız yönünden bu ilk düzenlemedir. Çünkü 1 Nisan 1981 tarihi öncesinde emeklilikte yaş şartı yoktu ve husus kötüye kullanılabiliyor ve çok genç yaşta emeklilikler gerçekleşebiliyordu. Bundan da Kurum, zarar görüyordu. Ve bilhassa 4447 sayılı Kanun yürürlüğe girmeden önce, yani 08.09.1999 tarihi öncesinde Sosyal Sigortalar Kanunu uygulamasında 1 Nisan 1981 tarihi, 18 yaş ile ilgili olarak çok önemliydi. Çünkü, 4447 sayılı Kanun öncesinde kadınlar en az 20 yıl sigortalılık süresi ve 5000 gün prim ödemesiyle, erkekler ise, en az 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000 gün prim ödemesiyle yaş haddine bakılmaksızın emekli olabiliyorlardı. Ancak, erkeklerde 25, kadınlarda 20 yılın başlangıcı, 18 yaşını ikmal ettikleri tarih esas alınarak sigortalılık süresinin hesaplanması gerekiyordu.
Şöyle ki, 15 yaşında çalışmaya başlayan bir kadın sigortalının sigortalılık süresi, 18 yaşını tamamladığı tarih esas alınarak başlatılıp, 38 yaşını tamamladığında 5000 gün prim ödemesi varsa emekli olabiliyordu. Bu sigortalı kadın, aslında 15 yaşında çalışmaya başladığı için 20 yılını 35 yaşında tamamladığı halde, sigortalılığının başlangıcı, 18 yaş sayıldığı için, emekli olabilmesi için 38 yaşını beklemesi gerekliydi. Ancak bu süreç içerisinde, 18 yaşından önceki çalışmalara ait prim gün sayıları, emeklilik hesabında, yani 5000 prim ödeme gününün hesabında dikkate alınmaktaydı.
Yaş şartı yönünden en önemli milat, 4447 sayılı Yasadır. 8 Eylül 1999 tarihinde yürürlüğe giren 4447 sayılı Kanun, Sosyal Güvenlik Sistemimiz için yeni bir başlangıç olmuştur. İşte bu başlangıç noktalarından birisi de, bu tarihten sonra 18 yaş öncesi ile ilgili uygulamanın önemini yitirmesidir. Sosyal Sigortalar Kurumunun o tarihte çıkardığı 16-194 sayılı genelgede bu konu dile getirilmiştir. Bu Kurum Genelgesinde de vurgulandığı üzere, 4447 sayılı Kanunla emeklilik sistemine kademeli olarak yaş haddi uygulaması getirilmiştir. İşte bu nedenle, 18 yaş şartının kademeli emeklilikteki yaş düzenlemesi karşısında önemi kalmamıştır. 4447 sayılı Kanuna ve sonrasında çıkan Kanuna göre, kadınlar en erken 40, erkekler de 45 yaşını tamamlayarak emekli olabilmektedirler.
Özürlü emekliliğinde ise cinsiyet ayırımı ve yaş şartı bulunmamaktadır. 506 sayılı Kanuna eklenen geçici 87. maddede, özürlü vergi indiriminden yararlanan sigortalının özür derecesi ve özürlünün 06.08.2003 tarihi itibariyle oluşmuş bulunan sigortalılık süresi esas alınarak özürlü emekliliğinin şartları belirlenmektedir. Bu maddede ve özürlü emekliliği temel düzenlemesinin yer aldığı 60. maddede 18 yaş şartının uygulanması anlamında bir düzenleme yoktur. Ve özürlü emekliliğinde de 18 yaş şartı aranamaz.
Örneğimizdeki sigortalı okurum, 01.11.1997 tarihinde çalışmaya başlamış, yani işe girmiştir. Buna göre 06.08.2003 tarihi itibariyle oluşmuş bulunan sigortalılık süresi, 5 yıl 9 ay 5 gündür. Vergi indiriminden yararlanan 3. derece (% 40-% 60 arası) özürlü olan bu sigortalı, 18 yıllık sigortalılık süresini ve 4080 prim ödeme gününü tamamlaması şartıyla özürlü emekliliğine hak kazanacaktır. Hesaplamama göre, özürlü sigortalı olan okuyucum, 18 yıllık sigortalılık süresini 01.11.2015 tarihinde tamamlayacaktır. Bu tarihe kadar tamamlaması gereken prim ödeme gün sayısı, 4080 gündür. Okuyucumun 3170 gün primi olduğuna göre, 01.11.2015 tarihine kadar eksik olan en az 910 prim ödeme gününü tamamlarsa, belirtilen iki şartı da yerine getirerek 01.11.2015 tarihi sonrasında özürlü emekliliğini SGK`den isteyebilecektir.
TAHSİN SINAV
