Askerlik borçlanması yapılan süre emeklilikte son yedi yılın hesabına katılır mı?
Bilindiği üzere bir sigortalı eski adıyla SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı yeni adıyla ise 4/a, 4/b veya 4/c statüsü kapsamlarının ikisinde veya üçünde çalışmışsa, emeklilik aşamasında bu hizmetler birleştirilmektedir. 01.10.2008 tarihinde önce sigortalı olanların söz konusu hizmetlerin birleştirilmesi esnasında, son yedi yılda hangi sosyal güvenlik kuruluşuna fazla prim ödenmişse o kuruluştan, son yedi yılda eşitlik söz konusu ise en son tabi olunan sosyal güvenlik kuruluşundan emekli olunmaktadır. Diğer bir ifade ile eşitlik halinde son 4 yıl prim ödediğiniz statüden emekli olabilirsiniz. Borçlanmanızı hangi tarihte yaparsanız yapın, ödediğiniz primler askerlik yapılan döneme sayılmaktadır. Örneğin 12.08.2001 - 18.01.2002 tarihleri arasında vatani görevini yapan bir kişi 12.05.2010 tarihinde askerlik borçlanması talebinde bulunmuş olsun. Ödenen tutar kişinin bugün için değil 12.08.2001-18.01.2002 tarihleri arasında hizmeti sayılacaktır. Dolayısıyla askerlik borçlanması emeklilikte son yedi yılın hesabına katılmaz.
01.10.2008 tarihinden önce memur olanların askerlik borçlanması nasıldır?
5510 sayılı Kanun'un yürürlülük tarihi olan 01.10.2008 tarihinden önce memur olanlar askerlik borçlanmalarını 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu'na tabi olarak yapabileceklerdir. Buna göre memurun göreve giriş, derece, kademe ve ek göstergeleri ile emekli keseneğine esas aylığın hesabına ait tüm unsurlar dikkate alınmaktadır. Söz konusu unsurların toplamının başvuru tarihinde yürürlükte olan katsayı ile çarpımı sonunda bulunacak tutarlar esas alınarak yine o tarihteki kesenek ve karşılık oranlarına göre bir aylık olarak tesbit edilen miktarın borçlandırılacak olan ay sayısı ile çarpımı sonucunda toplam borç miktarı belirlenecektir.
Engelli Devlet Memurları*Engelli memurun erken emeklilik hakkını kullanması için (1 Ekim 2008 öncesi ve sonrası işe girenler) vergi indirim belgesi alması zorunlu değildir.
Engellilerin erken emekliliği sonunda bağlanan maaş yaşlılık maaşıdır. SGK ya emeklilik başvurusunda engelli sağlık raporunun aslı ile yapılmaktadır.
1 Ekim 2008 öncesi işe giren % 40 ve üzeri engelli memurlar 5434 Sayılı Emekli Sandığı Kanununa tabi olarak 15 yılda erken emeklilik hakkı alırlar. 5434 sayılı Kanun gereğince 1 Ekim 2008 öncesi kanuni tabiriyle engelli kontenjanında işe başlayan memurlar ile engelli kadrosunda olmamasına rağmen memur olmadan önce yüzde 40 ve daha fazla oranlı raporu olanlar 15 yıllık yani 5400 günlük süreyle emekli olmaktadırlar ve olmaya da devam edeceklerdir.
1 Ekim 2008 sonrası işe giren engelli memurlar:
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa tabidirler. Buna göre çalışma gücü kaybı; Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce 25.maddenin ikinci fıkrasına göre malûl sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya engeli bulunan ve bu nedenle malûllük aylığından yararlanamayan sigortalılara, en az on beş yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaşlılık aylığı bağlanır.
Buna göre işe girmeden önce;
% 60 ve üzerinde engelli olanlar ile bildirim yapmadıkları halde işe girmeden önce %60 ve üzerinde engelli olduğu tespit edilenler malulen emeklilik hakkı elde edemezler.
İşe girerken; % 50 ilâ % 59 arasında engelli olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,
% 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla ikinci fıkranın (a) bendindeki yaş şartları aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanırlar. Bunlar 94.madde hükümlerine göre kontrol muayenesine tâbi tutulabilirler.
İşe girdikten sonra yani sonradan engelli olanlardan;
a) Çalışma gücü kaybı oranı % 60 ve üzerinde olanlar 10 yıl /1800 iş günü prim ödenmesi şartı ile malulen emekli olurlar. Ancak başkasının bakımına muhtaç derecede malul olanlar için 10 yıl şartı aranmaksızın 1800 iş günü prim ödenmiş olma şartı ile malulen emekli olurlar.
b)Çalışma gücü kaybı oranı % 50 -% 59 arasında olanlar en az 16 yıl 5760 prim günü
c)Çalışma gücü kaybı oranı % 40 -% 49 arasında olanlar en az 18 yıl 6480 prim günü ile emekli olabilirler.
Engelli İşçi Kadrosunda Çalışanlar*İş Kanuna tabi çalışan engellilerin işe giriş tarihlerine göre ve engel oranlarına göre erken emeklilik süreleri farklılık gösterir. 1 Ekim 2008 öncesi işe giren SSKâlı çalışanın engelli erken emeklilik hakkından yararlanması için; gelir vergisi indirimi belgesi almış olması zorunludur.
