Mevzuat değişmediğine göre neden aracı sadece benim kullanacağıma dair beyan imzalatılıyor!?

5 yıl önce aldığı aracı satıp yeni alma niyetim var ancak yeni alacağım ve direksiyonda topuz ve sinyal koluna takılacak düz demir parça(sol kolumu kullanamadığım için sağ kolumla sinyal vermemi, farları açmamı sağlayacak) iki tertibat var. 2024 yılın da araç alanlar sadece ben kullanacağım ibaresinin bulunduğu bir kağıt imzaladıklarını söylüyorlar, genel olarak da internette artık özel tertibatlı aracı sadece engel durumu olan bireyin kullanabileceği anlatılıyor, yazılıyor Ancak

Aile ve sosyal politikalar Bakanlığı resmi sitesinde özel tertibatlı aracı kimler kullanabilir sorusuna;

"Ancak, söz konusu kişilerin de engelli aracını kullanabilmesi için “herhangi bir engeli bulunmayan kişilerin kullanımına uygun olarak üretilmiş olan aracın teknik donanımlarında hiçbir değişiklik yapılmadan, engelli kişinin sağlık raporunda belirtilen tertibatın ilave aparatlarla taktırılmış olması” ve aracın engelli veya bu kişiler tarafından her iki şekilde de kullanılabileceğinin yetkili kurum ve kuruluşlarca belgelendirilmesi şarttır." cevabı verilmiş

Bu açıklama da büyük ihtimalle trafik yönetmeliği dördüncü bölüm / c maddesinden alınma

Engellilik derecesi% 90’ın altında olan engelliler tarafından bizzat kullanılmak amacıyla özeltertibatlı araçların Özel Tüketim Vergisinden muaf olarak yurt içinden ilkiktisabında tescil belgelerine, "İlk iktisap tarihinden itibaren beş yılgeçmedikçe Özel Tüketim Vergisi ödenmeden devri, satışı, hibesi, intifasınınmülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkınınvekâletname ile devredilmesi, “Özel tertibatının kaldırılması veyadeğiştirilmesi yasaktır." şeklinde şerh konulur. Herhangi bir engelibulunmayan kişilerin kullanımına uygun olarak üretilmiş olan aracın teknikdonanımlarında hiçbir değişiklik yapılmadan, engelli kişinin sağlık raporundabelirtilen tertibatın ilave aparatlarla taktırılmış olması halinde, bu araçaraç sahibinin eşi, üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücüveya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücütarafından da kullanılabilir. Aracın engelli veya bu kişiler tarafından her ikişekilde de kullanılabileceğinin yetkili kurum ve kuruluşlarca belgelendirilmesişarttır.

Maddede geçen yetkkili kurum ve kuruluşlarca belgelendirilmesi şarttır cümlesinde ki yetkili kurumun TSE olduğunu düşünerek aradım ve talep edilirse biz aracı soy ismi aynı olmak koşuluyla 3. derece yakınlarda kullanabilir belgesi- onayı veriyoruz (tertibatın çeşidine göre) dedi

Eğrer yukarıdaki kanun maddesine ek olarak çok yeni bir yönetmelik, ek madde vs çıkmadıysa neden 2024 yılında araç alanlara sadece ben kullanacağım beyanı imzalatılıyor ve ya bayilerde yeni alacağın aracı sadece sen kullanabilirsin diyor.

Bilgili, tecrübeli olanl aydınlatırsa sevinirim

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Trafik Yönetmeliği, TSE, Vergi Dairesi

Birisi çıkıyor herkes kullanabilir diyor, diğeri ben onay verirsem başkalarıda kullanabilir diyor, bir diğeri de imzala şu evrağı sadece sen kullanacaksın diye engelliyi mecbur kılıyor tek sürücü olmasına.

Bir konu ile ilgili 3-4 kurum birden görüş sunup benim dediğim olacak diyor. Araç için ehliyetine tertibat kodu, uygun sağlık raporu almak için uğraşıp duran engelli vatandaş birde bunun sancısını çekiyor.

@safa.t, Çünkü Türkiye'de yaşıyorsun

Gelir İdaresi Başkanlığı bir karar alıyor onuda herkese yaptırmaya çalışıyor işte. ÖTV den yararlanmak için her keste mecburen imzalıyor o evrakı. İmzalamazsan araç alamıyorsun. Çünkü bayi aracı vermiyor. Zaten aracı zor buluyosun. Bulduğunda da kaçırmamak için imzalıyorsun mecburen. Başka bir açıklaması yok.

By gün facebook da bulunan "ÖTV indirimli araç almak isteyenler Platformu" isimli grup da birisi " Müşterimize engelli tertibatı montajı, projelendirmesi ve 3. Derece kullanabilir raporu hayırlı olsun " paylaşımını yaptı, detaylı bilgi için yazdım paylaştığı resimde direksiyonda topuz ve direksiyonun sağından soluna bir parça uzanıyordu, büyük ihtimal sağ elinde sıkıntı olan bir birey için çizilmiş proje. Yalan bilgi paylaşacağını düşünmüyorum ancak bir kişi ruhsata 3. derece kullanabilir ibaresini işletmeyi başarmış gibi..

Elimizde iki mevzuat var. Biri ÖTV kanunu diğeri ise Karayolları Trafik Kanunu ve yönetmeliği

ÖTV kanunu "sadece engelli kişinin bizzat kendisi kullanır" derken Karayolları Trafik Kanunu ise “araç sahibinin eşi, üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından da kullanılabilir” diyor. İşte kargaşa da burada çıkıyor.

Mevzuata kısaca bakalım:

ÖTV Kanunu’n 7. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendi şöyle diyor:

"87.03 (hesaplanması gereken özel tüketim vergisi ve diğer her türlü vergiler dahil bedeli 200.000 TL’yi aşanlar hariç), 87.04 (motor silindir hacmi 2.800 cm³'ü aşanlar hariç) ve 87.11 G.T.İ.P. numaralarında yer alanların, bizzat kullanma amacıyla engelliliğine uygun hareket ettirici özel tertibat yaptıran malûl ve engelliler tarafından"

İşte vergi dairesi ben vergi mevzuatına bakarım ve orada “bizzat kullanma amacıyla” ifadesi var diye bu evrakları imzalatıyor.

Yine Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinin (II/C/1) bölümünde yapılan (8. paragraf) :

"Söz konusu tebliğ uyarınca istisna kapsamında ilk iktisabı yapılan taşıtın, engelli kişi tarafından bizzat kullanılması; engelli kişinin taşıtı bizzat kullanmasının mümkün olmaması halinde ise sürekli olarak istifadesine sunulması gerekmektedir. Taşıtın, zorunlu sebepler dışında, engelli tarafından bizzat kullanılmadığının veya engellinin taşıtı bizzat kullanamayacak durumda olması halinde taşıtın bariz bir şekilde engellinin istifadesine sunulmadığının tespiti halinde, istisna şartlarının ihlal edildiği kabul edilecek ve ilk iktisapta ödenmeyen ÖTV, vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi ile birlikte malul veya engelliden aranacaktır." diyor.

Karayolları Trafik Yönetmeliği 4. Kısım ise:

c) Engellilik derecesi % 90’ın altında olan engelliler tarafından bizzat kullanılmak amacıyla özel tertibatlı araçların Özel Tüketim Vergisinden muaf olarak yurt içinden ilk iktisabında tescil belgelerine, "İlk iktisap tarihinden itibaren beş yıl geçmedikçe Özel Tüketim Vergisi ödenmeden devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekâletname ile devredilmesi, “Özel tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi yasaktır." Şeklinde şerh konulur. Herhangi bir engeli bulunmayan kişilerin kullanımına uygun olarak üretilmiş olan aracın teknik donanımlarında hiçbir değişiklik yapılmadan, engelli kişinin sağlık raporunda belirtilen tertibatın ilave aparatlarla taktırılmış olması halinde, bu araç araç sahibinin eşi, üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından da kullanılabilir. Aracın engelli veya bu kişiler tarafından her iki şekilde de kullanılabileceğinin yetkili kurum ve kuruluşlarca belgelendirilmesi şarttır.

Görüldüğü üzere yönetmelik ise bambaşka bir şey söylüyor.

Maalesef Kamu Denetçiliği Kurumu’na (KDK) bu konuda çok sayıda müracaat edilmiş ancak KDK hep aleyhte kararlar açıklamıştır. Bir karar örneğini şuraya bırakıyorum. Üstelik karar tarihi ise yeni, 2023'e ait.

Sonuç itibariyle, bu araçları alırken bu belgeleri imzalamaya devam ederken bir taraftan da mevzuatta çelişen bu kısmın düzenlenmesi için girişimlerde bulunmaya devam etmeliyiz, belki yöntem değiştirerek.

çıkan ruhsat şekildeki gibi



TSE'den bu şekilde bir evrak alınması lazım

@_JoKeR_

Bu evrakı almak işimize yarayacak o zaman. Ruhsata da işlettikmiydi ileride doğacak sorunda savunmamıza delil olur.

Benim ÖTV indirimli aldığım 11 yaşında bir aracım var, bunu satıp yenisini alamıyorum çünkü kendim kullanacak durumda değilim. Geçen ay %81 oranında rapor aldım. Şimdi bende sizin gibi ÖTV indirimli araç alıp, ailemin kullanabilmesi için ruhsata işletebilir miyim Joker? Sizin araçta gaz-fren aparatı mevcut mu?
@_JoKeR_,

İlgin.ç vergi dairesi neden böyle sorun çıkarıyor anlamış değilim

@_JoKeR_

Bu evrakın bir form numarası var mı? Tam bir fotoğrafını ekleye bilirmisin? Gittiğimizde yetkiliye ona göre söyleyelim.

@inzibat,
evrak şuan elimde yok, noterde ruhsat çıkarırken aldılar

Edit: özel tetibatı yapacak kişi ayarlıyor zaten bunu, ruhsatı bu şekilde çıkarmak istiyorum diye söylersen sıkıntı yaşamazsın

%90 altı tertibatsız ortopedik engelli olarak yeni aldığım ruhsatta kullanım kısıtlılığına bağlı olarak hiçbir ifade yer almıyor. Bununla ilgili defterdarlıkta da herhangi bir belge imzalamadım. Tertibatsız ortopedik engellilerle ilgili bir güncelleme mi var acaba?

@zenes,

Öncelikle hayırlı olsun kazasız belasız binmeniz dileğiyle. aracı nerden ve ne zaman aldınız. ben perşembe günü aldım taahütname imzalattılar. ruhsatta da sadece kendi kullanır yazıyor

Sağolun, Size de hayırlı olsun. Sizin ki de mi tertibatsız araç?

@_JoKeR_,
Hayırlısıyla otomobili satabilirsem yenisi için bayiler arası telefon mekiği dokuyacağım mecburen.

Bu konuda benim de kafama takılan bazı tezatlar var. Mesela 2018 yılında aynı raporla, aynı ehliyetle aldığım aracın ruhsatı ile 2024 yılında yine aynı rapor ve ehliyetle aldığım ruhsatta yazılanlar birbirinden farklı.

2018 yılında aldığım aracın ruhsatı




2024 yılında aldığım aracın ruhsatı



Normal şartlarda benim hem sol bacağımda hem sol kolumda sorun var. Bana ÖTV muafiyetli araç aldıran durum sol bacakta sorun olması. Bunu da aracın otomatik vites olması sağlıyor. Eğer bacağımda sorun olmayıp sadece sol kolumda sorun olsa bana sinyal kolunun soldan sağa alınması aparatı ve direksiyon topuzu kodum ile ÖTV muafiyeti tanınmayacak. Çünkü sadece sinyal kolunun sağa alınması ve direksiyon topuzu hareket ettirici aksamda özel tertibat sayılmıyor. Ama gel gelelim 2018 yılında aldığım aracın ruhsatında 'ENG. ARC. OTM. VİTES", "SAHİBİNİN EŞİ, 3. DERECE KAN/KAYIN HISMI VEYA ÇALIŞANI DA KULLANABİLİR" yazıyorken, 2024 yılında aldığım aracın ruhsatında "ENGELLİ ARACI", "TERTİBATLIDIR. SAHİBİNDEN BAŞKASI KULLANAMAZ" yazıyor. Sinyal kolunun soldan sağa alan aparat ile direksiyon topuzu hareket ettirici aksamda özel tertibat sayılmıyor, ama ruhsata "TERTİBATLIDIR" yazılıyor. Aynı şekilde mevzuatta ve noter yardım portalında " Tescil edilecek olan araç hem engelli hem de engelli olmayan kişilerin kullanımına uygun ilave aparatlarla donatılmış ise; aracın, ATY m. 16/4-b’de sayılan engelli veya engelli olmayan kişiler tarafından her iki şekilde de kullanılabileceğine dair TSE tarafından düzenlenen “Özel Tertibatlı Araçların Engeli Olmayan Kişilerce Kullanılmasıyla İlgili Teknik Muayene Raporu” aranır. (İlave aparatı olmayan ve otomatik vitesli araçlarda bu rapor aranmaz.) Bu belge noterlikte kalan işleme eklenir." denmesine rağmen sahibinden başkası kullanamasın diye taahhütname alınıyor ve ruhsata da sahibinden başkası kullanamaz yazılıyor.

Bütün bunlara baktığımız zaman:
1- Benim aracımın ruhsatında tertibatlı yazması yanlış. (Çünkü sinyali soldan sağa alan kol ile direksiyon topuzu aracın orijinalini bozan aparatlar değil, ilave aparatlardır, aracın "hareket ettirici aksamında" değillerdir.)
2- Benim dışımda eşimin, çocuğumun kullanmasının yasak olması yanlış. (Aracımın teknik donanımı yani orijinali bozulmamasından dolayı "Tescil edilecek olan araç hem engelli hem de engelli olmayan kişilerin kullanımına uygun ilave aparatlarla donatılmış ise; aracın, ATY m. 16/4-b’de sayılan engelli veya engelli olmayan kişiler tarafından her iki şekilde de kullanılabileceğine.....) denmektedir.

Yeni aracı aldığım il başka olduğu için İstanbul Ümraniye Nakil Vasıtalar Vergi Dairesine gidip bu örnekleriyle beraber durumu anlattım ancak bir sonuç alamadım, yapacak birşey yok gibi bir cevap aldım. Ayrıca ruhsata bu ifadelerin noterler tarafından karar verilip yazıldığı bilgisini de aldım ki bu bana çok saçma geldi. Bana göre bunun kararını vergi daireleri vermelidir, noterler değil.