[Soru] Omurilik felçlilerde mesane daralması...

(...) OY’da nöropatik mesaneye yaklaşımda tedavinin amacı mesanede yeterli kapasitede ve düşük basınçlarda idrar depolama ve uygun basınçlarla tam boşaltmanın sağlanması, hastanın kuru (kontinan) kalması, seçilen yöntemin güvenilir olması ve kişinin tek-rar topluma katılmasına izin vermesidir.(...)

(...)Tedavi planlaması, yaralanma süresine göre akut ve kronik (stabil) dönem olarak ayrılabilir. Nöropatik mesanede tedavi hemen yaralanma sonrasında başlanmalıdır. Akut dönemde yaralanma altında tüm reflekslerin kaybı ile karakterize spinal şok mevcuttur. Yaralanma sonrası erken dönemde en uygun yöntem mesanenin sürekli kateter ile boşaltılmasıdır. Hastanın damar yolundan sıvı verilmesi kesildiği ve idrar çıkışının 2 lt/gün altına indiği, genel durumun düzeldiği en erken dönemde (ortalama 7-10 gün) steril aralıklı kateterizasyona geçilmelidir (1-7); mesane kapasite ve kompliyansının korunması ve bu şekilde ileride başka tedavi seçeneklerine geçilebilmesi nedeni ile önemlidir(2). Kateterizasyon aralıkları 4 saat olarak başlanmalı, bir seferde 400mL üzerinde idrar depolanmasına izin verilmemelidir. Spinal şok sona erdiğinde her hasta mutlaka ürodinami ile değerlendirilmelidir(6,10). Bu dönemde hastada detrüsör aktivitesinin geri dönüşüne bağlı kateterizasyonlar arasında idrar kaçakları da başlayacaktır(6). Beklenen idrar kaçaklarının 6. ayda hala ortaya çıkmadığı hastalar ürodinami ile değerlendirilmelidir. OY’lı hasta ürodinami ile değerlendirildikten sonra objektif verilerle her hasta için en uygun tedavi yöntemi seçilmelidir(...)

(...)Aralıklı kateterizasyon nöropatik mesane tedavisinde bugün için en kabul gören tedavi yöntemidir. Yaklaşık 50 yıldır kullanılmaktadır. Hastane ortamında enfeksiyon riski nedeni ile steril, evde temiz aralıklı kateterizasyon (TAK) şeklinde uygulanmalıdır(2,11,12). Hastada sıvı alımı günde 1.5-2 lt arasında olacak şekilde düzenlenmelidir. Kateterizasyonlar 4-6 saatte bir yapılmalı, mesanenin aşırı gerilmemesi için 400 ml üzerinde idrar depolanmamalıdır(2). Kateterizasyon mümkün olan en kısa zamanda el fonksiyonu iyi olan hastaya öğretilmeli, kateterizasyonları kendi yapması istenmelidir

Aralıklı kateterizasyon için uygun hastalar yeterli mesane kapasitesine sahip, düşük mesane basınçlı, üretral direnci yeteri kadar yüksek fakat obstrüksiyonu olmayan, sıvı alımı, rezidüel idrar miktarı ve kateterizasyon sıklığı iyi ayarlanabilen, el fonksiyonu ve motivasyonu iyi olan hastalardır; bu hastalarda TAK çok daha başarılıdır(...)

(...) TAK için çok çeşitli kateterler kullanılabilir; kolay ulaşılabilirlik ve maliyet önemlidir. Erkekler için 10-14, kadınlar için 14-16 Fr kateterler uygundur(1,12). Hidrofilik kateterler özellikle konvansiyonel kateterle sorun yaşayanlarda tercih edilebilir(9,14). Ayrıca hastalara ev dışı ortamlarda kolaylık sağlamaktadır.(...)

(...)Sürekli kateterizasyon pek önerilmesede özellikle el fonksiyonu yeterli olmayanlarda ve uygun refakati bulunmayanlarda tercih edilmektedir; kondom kateter kullanamayan ve divertikül gibi nedenlerle aralıklı kateterizasyonun kontrendike olduğu durumlarda erkeklerde ve tetraplejik kadınlarda bir seçenek olabilir(2,15). Transüretral veya suprapubik kateterler kullanılabilir. Suprapubik kateter üretral komplikasyonları azalttığından daha güvenilir ve seksüel ilişkiye izin verdiğinden daha avantajlıdır. Kullanımlarında hijyenik kurallara dikkat edilmelidir(1,2). Erkeklerde abdomen kadınlarda bacağa sabitlenmeli, idrar torbası mesane üstü seviyeye çıkartılmamalı ve sıvı alımı en az 2 lt/gün olmalıdır(2).

Sürekli kateterizasyon kullanan hastalarda tekrarlayan mesane enfeksiyonları, epididimo-orşit, mesane taşı, üretral darlık, fistül ve erozyon sıktır (1,10). Komplikasyonların azaltılması iyi bir eğitim ve günlük iyi bakım ile mümkündür(1). Uzun süre kullanım mesane kanseri ile ilişkili olabileceğinden takiplerde 10 yılda sistoskopi önerilmektedir. Riskli kişilerde yani sigara tiryakilerinde, 40 yaşın üzerinde ve komplike üriner enfeksiyon anamnezi olanlarda 5 yılda sistoskopi yapılmalıdır. (...)

(...)Farmakolojik tedavinin en sık kullanıldığı endikasyonlardan biri mesane basıncını azaltmaktır(...)

(...)Tüm tanımlanan bu yöntemler ve farmakolojik tedavinin seçiminde karar, mevcut nörolojik disfonksiyonun kesin tanısına dayalı olmalı, sadece mesane değil sfinkter de değerlendirilmeli ve mutlaka hastanın sosyal ve fonksiyonel durumu da göz önüne alınmalıdır(1). Nöropatik mesanenin tedavisi genellikle konservatif olmakla birlikte gerekli ve uygun hastalarda cerrahi yöntemler de uygulanabilir.(...)

(...) Nöropatik mesaneli hastalarda sıklıkla karşılaşılan komplikasyonlar üriner enfeksiyonlar, hidronefroz, vezikoüreteral reflu, üriner sistemde taş oluşumu, mesane yapısında bozulma ve mesane kanseridir(2,3,5). En sık görülen komplikasyon olması nedeniyle üriner enfeksiyonlarda özellikle bulgulara dikkat edilmelidir; ateş, böbrek ve mesane üzerinde ağrı ve hassasiyet yanında spastisite artışı, otonom disrefleksi ortaya çıkışı veya sıklığının artması, artmış terleme, kokulu ve bulanık idrar ve halsizlik, huzursuzluk hissinin de üriner enfeksiyon bulgusu olabileceği düşünülmelidir (...)

(...)OY’lı hastalarda nöropatik mesane tipi ve seçilen tedavi yöntemi ne olursa olsun nöropatik mesane nedeniyle çeşitli komplikasyonlar görülür. Bu nedenle hiçbir yakınmaları olmasa da düzenli takip edilmelidirler. Amaç üst üriner sistemin korunması ve bozulduğunda düzelmenin sağlanmasıdır(13). Bu takip sıklıkları tartışmalı olmakla birlikte erken dönemde her hastanın risk oranı da göz önüne alınarak 3-6 ayda bir daha ileride 6-12 ayda bir olabilir(6,7). Hastalar idrar kültürü, serum kreatinini, üriner sistem ultrasonu, yıllık direkt üriner sistem grafisi, idrar kreatinin klirensi, renal sintigrafi ile takip edilmelidir(6). Ürodinami tedavi etkinliğini değerlendirmede yararlıdır, ayrıca seçilen yöntemle tam başarılı olunmayan durumlarda ve sık üriner enfeksiyon varlığında tekrarlanmalıdır(...)

Genişletmek için tıkla ...