Türkiye’de Engelli Haklarının Gelişimi ve Bu Hakların AB Perspektifinde İncelenmesi

Türkiye’de Engelli Haklarının Gelişimi ve Bu Hakların Avrupa Birliği Perspektifinde İncelenmesi
Gelişmiş toplumlarda örneğin; Avrupa Birliği üyesi ülkelerde engelli bireylerin eğitim, sağlık, rehabilitasyon, istihdam vb. alanlarda sahip oldukları hakları çeşitli yasa, tüzük, yönetmelik ve genelgelerle güvence altına alınmış olup, bu hakların istismar edilmesi durumunda farklı yaptırımlar uygulamaya konulmuştur.Bu husus Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesinde de taahhüt altına alınmış bulunmaktadır. Lakin bu sözleşmeye ülkemiz taraf olsa da sözleşme gereği uygulanması gereken hükümler Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde yaşayan engelli bireyler için tam anlamıyla uygulamaya konulmuş olduğunu söylemek mümkün değildir.
Türkiye’de engelli haklarının gelişimi konusunda üzerinde duracağımız husus bu hakların gelişiminde Avrupa Birliğine uyum sürecinde Türkiye’nin bu gibi hassas konularda bu sürecin neresinde olduğudur.
Engelli nüfusunun 9 milyona yaklaştığı ülkemizde doğrusunu söylemek gerekirse ülkemizin engelli bireylerin varlığı konusun da pek hassas davrandığı söylenemez. Öyle ki ülke sınırları içerisinde engelli birey yaşamıyormuşçasına yapılan yollar, boyları nerdeyse 25 30 santimetreye varan kaldırımlar, toplu taşıma araçlarının ihtiyaçlara cevap vermemesinden tutunda hastanelerin, okulların vb. kamu kuruluşlarının bırakın binaların içlerini, girişlerinde dahi desteklerin ve rampaların bulunmayışı ülkemizin bu konularda ne kadar vurdumduymaz ve bilgisiz olduğunu bizlere açıkça gösteriyor. Konuya giriş kısmında şunu sormak daha anlamlı olurdu kanımca. Ülkemizdeki normal(!) bireylerin engelli bireylere bakış açısı, onlara davranış biçimleri, onlara karşı ayrımcılık yapıp yapmadıkları, bu konuda yardımsever olup olmadıkları ve engellilerle iletişim konusunda ne kadar bilgili oldukları açıkça tartışılmalıdır.
Peki, engelli mi özürlü mü?
Bu konu hakikaten tartışmalı bir konudur. Türk dil kurumu sözlüğünde engelli ve özürlü sözcüklerinin anlamına bir göz attığımızda engelli kelimesinin anlamı ‘’1. Engeli olan,mânialı. 2. Vücudunda eksik veya kusuru olan’’,özürlü kelimesi ise; ‘’Kusuru olan, defolu:Özürlü kumaş’’ olarak karşımıza çıkar. Buradan da anlaşılacağı üzere engellikelimesini kullanmak daha nazik ve kırıcı olmayan üsluptadır. Fakat tersine özürlü kelimesi sanki bir elbiseden veya bir maldan bahsedermiş gibi defolu, üretim hatalı gibi söylemlerle karşıdaki engelli bireyi üzecek nitelikte ve kendisini aşağılanmış hissetmesine neden olacak durumdadır. Bir kaç ayrıntıyı daha ele almak gerekirse engelli mi, özürlü mü kelimelerinin kullanılması hakkında bırakın vatandaşları ülkenin idarecisi konumunda olan devlet erkânının da bu tanımdan ve kıyaslamadan habersizce özürlü lafzını kullanmaya devam etmeleri ve bunda ısrarcı bir tavır takınmaları hiç hoş bir durum değildir.

​